Dit (nieuwe) AC-Werkplan is een herziening van het rode boekje (2010) 'Veilig werken met asbestcementleidingen – in het ondergrondse openbare waterleiding-, gas- en rioolafvalwaternet'. Dit (nieuwe) AC- Werkplan beschrijft het veilig werken met asbestcementleidingen in het ondergrondse openbare waterleiding- en gasnet, tot aan de meter en tot en met een inwendige diameter van 500 mm.
Voor we verder gaan op de inhoud, wat moet er op het werk (verplicht) aanwezig zijn:
- Het AC-werkplan aangevuld met een ingevuld asbestwerkformulier (daarin omschreven gedetailleerde informatie over de uit te voeren werkzaamheden, de aard, duur en plaats van de werkzaamheden) en een registratie met de namen van de betrokken medewerkers;
- De werkopdracht, met de verplichting dat de werkzaamheden volgens de Voorschriften moeten worden uitgevoerd, maken hier deel van uit;
- Transport- en begeleidingsbonnen / formulieren (<50kg asbestafval vervoer)
Het AC-werkplan of een afschrift hiervan moet op de werkplek aanwezig zijn en desgevraagd aan de inspecteur van de Inspectie SZW worden getoond.
Na afronden project dient het ingevulde asbestregistratieformulier te worden gemaild naar: asbestregistratie-infranet@a-hak.nl (40 jaar bewaarplicht)
AC-werkplan vervangt per 1-1-2022 het ‘rode boekje’. De verwachtingen zijn dat deze wijzigingen een beperkte. In deze toolbox de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het ‘rode boekje’ op rij:
Dit Werkplan beschrijft het veilig werken met asbestcementleidingen:
- in het ondergrondse openbare waterleiding- en gasnet,
- Rioolwerkzaamheden zijn niet beschreven.
- Hoewel het in de lijn van de verwachting ligt dat de werkwijze zoals hier in dit werkplan beschreven ook voor rioolwerkzaamheden volstaan, moet dit formeel eerst aangetoond worden door middel van validatiemetingen.
- tot aan de meter;
- tot en met een inwendige diameter van 500 mm.
- Beperking van de diameter van asbestcementleidingen tot en met 500 mm. Bij werkzaamheden aan asbestcementleidingen met een inwendige diameter groter dan 500 mm, zal de desbetreffende netbeheerder aanvullende maatregelen voorschrijven.
Opleiding is niet anders maar iedere werknemer die werkzaamheden met asbestcementleidingen uitvoert of met het toezicht daarop is belast, is verplicht minimaal eens per 5 jaar een cursus te hebben gevolgd en tussentijds een aanvullende instructie te hebben gehad. De cursus kan zowel intern (werkgever) als extern (opleider) worden gegeven
Nieuw in de werkwijze is dat bij het verbreken van de buis, er onder de buis folie of een natte doek moet worden aangebracht om de brokstukken te kunnen opvangen en volledig te kunnen verwijderen.
Bij afvoer van kleinere hoeveelheden (minder dan 50 kg) asbestafval, dubbel ingepakt in een asbestafvalzak, moet op een begeleidingsformulier worden aangetekend welke soort en hoeveelheid asbest is verwijderd en:
- projectlocatie (adres, postcode, plaats);
- projectnummer;
- datum van verwijdering;
- asbestcement leidingdeel en restanten (risicoklasse 1), inclusief gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen.
Bij voorkeur wordt het materiaal afgevoerd naar de locatie van de opdrachtgever die een container heeft staan t.b.v. het afvoeren van het asbesthoudende afval naar een erkende inzamelaar.
Bij vervoer van asbest tot 50 kg hoeft de aannemer niet op de VIHB lijst te staan.
Etikettering
Asbesthoudende producten dienen te worden aangeduid. Aangezien het merendeel van de AC-persbuizen toevoegingen van crocidoliet/blauwe asbest zijn, dient de standaardtekst ‘Voorzichtig bevat asbest’ te worden gewijzigd in ‘Voorzichtig bevat crocidoliet/blauw asbest’.
Blootstelling aan asbest kan tot de volgende aandoeningen leiden:
- Asbestose (stoflongen) – Verlaging van de longcapaciteit waardoor overbelasting van het hart kan optreden, ook wel stoflongen genoemd. Deze aandoening kan verergeren, ook wanneer geen blootstelling aan asbest meer plaatsvindt. De kans op asbestose neemt evenredig toe met de concentratie en duur van de blootstelling aan asbest. Aantoonbare longfunctieveranderingen worden bij lichte vormen van asbestose meestal niet aangetroffen. Asbestose kan door elke soort asbest ontstaan.
- Longkanker – Hoe langer blootgesteld aan asbest, hoe groter de kans op dit ziekteverschijnsel. Roken tezamen met blootstelling aan asbest verhoogt de kans op longkanker aanzienlijk. Tussen het moment van eerste blootstelling en het optreden van deze ziekte kan een periode langer dan 10 jaar verstrijken.
- Mesothelioom – Een vorm van kanker van het long- of buikvlies. Het is een vrij zeldzaam voorkomend ziektebeeld. Ongeveer 80% van de gevallen is terug te voeren op blootstelling aan asbest. De ziekte kan zich pas na 10 tot 60 jaar na moment van eerste blootstelling openbaren. Lange dunne vezels spelen de belangrijkste rol bij het veroorzaken van mesotheliomen, indien hun chemische of fysische eigenschappen zodanig zijn dat ze in het lichaam intact blijven.
- Pleurale plaques – Deze verdikkingen van het borstvlies worden in de verhoogde frequentie gevonden bij aan asbest blootgestelden. Het risico op pleurale plaques is onder andere afhankelijk van de mate en duur van de blootstelling aan asbest. Doordat de asbestconcentraties in het verleden hoger waren, komt deze ziekte vooral bij oudere werknemers voor. Echter ook onder niet aan asbest blootgestelden komen pleurale plaques voor. Op zichzelf hebben geen effect op de levensverwachting, voorzover zij de longfunctie niet beïnvloeden.
Begin van de werkzaamheden
Alvorens met de werkzaamheden te beginnen, moet gecontroleerd worden of onderstaande middelen op de werkplek aanwezig zijn:
- de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
- goed sluitend filtrerend P3-(wegwerp)masker met ventiel (bijvoorbeeld een voorgevormd P3-filter), of halfgelaatmasker met P3-filter. Voor baarddragers een passend persoonlijk beschermingsmiddel.
- wegwerpoverall met CE-markering. Aangezien het alleen om de verhindering van contactverontreiniging gaat, is een type 5 overall niet noodzakelijk;
- niet doorlatende (werk)handschoenen, bijvoorbeeld neopreen of nitril;
- veiligheidslaarzen, S5 met stalen neus en tussenzool;
- voldoende met asbest gemarkeerde gewaarmerkte luchtdichte kunststof afvalzakken en of kunststoffolie, plakband en asbeststickers;
- voldoende water en middelen om de AC-leiding nat te maken;
- container(s) met containerbag en aanduiding 'Voorzichtig bevat crocidoliet/blauw asbest’.
- Bij werkzaamheden in het verkeer dient de richtlijn Werk in Uitvoering te worden gevolgd;
- Bij graafwerkzaamheden wordt de CROW500 gevolgd.
- geldige graafmelding (Klic), digitaal op graaflocatie;
- de Eis Voorzorgmaatregelen bekend, opgevolgd en afgehandeld zijn;
- het graafteam op basis van de risico inventarisatie en het maatregelenplan geïnstrueerd is;
- onderzoek is uitgevoerd naar de feitelijke ligging voorafgaand aan de graafwerkzaamheden;
- bij mechanisch ontgraven de leiding niet wordt beschadigd. Zorg dat de leiding bedekt blijft met circa 5 tot 10 cm grond voordat begonnen wordt met het werken aan de leiding (handmatig graven);
- niet meer AC-leidingen worden ontgraven dan op dezelfde werkdag kan worden verwerkt;
- de procedure voor het melden van een graafschade en afwijkende situatie/afwijkende ligging bekend is.
Inpakken AC-buizen en restanten
AC-buizen en restanten dienen ingepakt afgevoerd te worden van de asbestwerkplek naar een daarvoor bestemde container voor asbest. Op het werk dient aanwezig te zijn:
- voldoende met asbest gemarkeerde gewaarmerkte luchtdichte kunststof afvalzakken en/of;
- kunststoffolie van voldoende dikte (minimaal 0,2 mm);
- plakband en asbeststickers.
Container op de opslaglocatie binnen het project;
- AC-buizen of delen daarvan inpakken met kunststoffolie van voldoende dikte welke voorzien is van een asbestopdruk of asbeststicker;
- AC-buizen (ingepakt) tijdelijks naast de sleuf? Niet zonder toezicht / niet onbeheerd achterlaten!
Container op de asbestwerkplek (direct naast de sleuf);
- AC-buizen en grotere restanten kunnen alléén onverpakt in de containerbag worden gestort mits dit in één beweging met de graafmachine vanuit de sleuf kan;
- De container voor asbestafval moet voorzien zijn van een containerbag;
- Er dienen zodanige maatregelen genomen (slot, klep of hekwerk eromheen) te worden dat derden niet in aanraking kunnen komen met het asbesthoudende afval.
- Het hek of de container met klep en slot moet altijd voorzien zijn van een aanduiding van asbesthoudende producten 'Voorzichtig bevat crocidoliet/blauw asbest’
- Laat bij voorkeur de container voor het weekend weghalen.
- Het is van belang dat de afmetingen van de container dusdanig is dat deze aangepast is aan de uit te voeren werkzaamheden (denk aan maximale buislengte van 5 meter).
- De (grotere) containers (>10m3), voorzien van hydraulische klep, maximaal vullen tot 90cm hoogte.
Indien er n.a.v. calamiteit, storing of reparatie slechts een beperkt aantal AC-buisdelen (totaal maximaal 50 kg), afgevoerd dient te worden, dan mag deze ook, mits dezelfde dag, dubbel verpakt en voorzien van asbeststickers, in de bus of aanhanger naar een daarvoor bestemde asbestcontainer/asbest inzamelpunt worden gebracht. AC mag niet ’s nachts onbeheerd in de bus of aanhanger worden achtergelaten. Bij voorkeur wordt het materiaal afgevoerd naar de locatie van de opdrachtgever die een container heeft staan.
- Na beëindiging van de werkzaamheden de (asbest)werkplek visueel inspecteren op eventueel achtergebleven asbesthoudend afval en dit verzamelen en verpakken in een asbest gemarkeerde gewaarmerkte luchtdichte kunststof afvalzak;
- Het gebruikte gereedschap met borstel en water reinigen. Er is geen bezwaar om het afvalwater waarmee je materieel hebt schoongemaakt in de sleuf of het riool te lozen;
- PBM afvoeren als asbesthoudendafval;
- Handen, armen en gezicht wassen met water. Er is geen bezwaar om het afvalwater waarmee je, je hebt schoongemaakt in de sleuf of het riool te lozen
Dit document geeft voorschriften voor het verwijderen, herstellen, aansluiten en afvoeren van AC-buizen, mantelbuizen en hulpstukken uit het openbare waterleiding- en gasnet.
Werkzaamheden met asbestcement buizen kunnen in drie soorten worden onderscheiden:
- verwijdering (het uit de grond halen van (mantel)buizen en hulpstukken uit een bestaand leidingnet);
- het maken van aftakkingen en aanboringen (het maken van aansluitingen op een bestaande leiding);
- uitvoering van reparaties (het dichten of vervangen van lekkende buizen of verbindingen).
Naast deze voorschriften kunnen nog andere specifieke eisen voor deze leidingstelsels van toepassing zijn. In dit kader kunnen worden genoemd:
- hygiëne code drinkwater en of voorschriften van de KIAD voor drinkwaterinstallaties;
- veiligheidsvoorschriften van de VIAG voor gasinstallaties.
Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.